Kraj
Na działalność jednostek OSP przeznaczane są każdego roku środki finansowe z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządów terytorialnych, funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, funduszy europejskich i inne środki publiczne.
Według Art. 29 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1372 z póź. zm.) wprowadza generalną zasadę, iż koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z:
1) budżetu państwa,
2) budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
3) dochodów instytucji ubezpieczeniowych, ubezpieczających osoby prawne i fizyczne,
4) środków własnych podmiotów, o których mowa w art. 17, które uzyskały zgodę ministra właściwego do spraw wewnętrznych na utworzenie jednostki ochrony przeciwpożarowej.
Przepis ten nie wskazuje na ograniczenia w zakresie finansowania jednostek OSP, byleby pokrywane koszty związane były z funkcjonowaniem jednostki ochrony przeciwpożarowej.
W OSP najistotniejsze jest finansowanie ich działalności przez jednostki samorządu terytorialnego, ponieważ podmioty te w największym zakresie brać będą udział w finansowaniu ich działalności. W szczególności dotyczy to Gminy, na terenie której dana OSP ma swoją siedzibę.
Dodatkowo, jednostki OSP mogą starać się o dotacje na zadanie publiczne. Są to tzw. dotacje KSRG, które są środki finansowymi pochodzące z budżetu państwa corocznie przyznawane tylko jednostkom OSP włączonym do KSRG. Środki te mogą zostać przeznaczone na: remonty strażnic, zakupy (samochodów ratowniczo-gaśniczych, środków ochrony indywidualnej, sprzętu ratowniczego, sprzętu łączności).
Główne warunki przyznania dotacji:
- Aktualny wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.
- Jednostka OSP musi posiadać własny rachunek bankowy.
- Jednostka przy składaniu wniosku musi posiadać plan zakupowy i finansowy. Czyli znać asortyment i jego przybliżone ceny oraz źródła finasowania (gmina, środki własne, dotacje i inne).
Skąd jednostki OSP czerpią finansowanie w praktyce i jak to wygląda?
Zgodnie z powyższym, największe wsparcie finansowe jednostki powinny otrzymywać z pobliskich Gmin, w szczególności dotyczy to Gminy, na terenie której dana OSP ma swoją siedzibę.
Jak dowiedzieliśmy się od jednej z jednostek:
Corocznie składamy wnioski do Fuduszów sołeckich, do tego staramy się składać wnioski do wszystkich programów które są ogłaszane – informują strażacy.
Wsparcia i programy pojawiaj się co roku. OSP mogą wnioskować o dofinansowania organizowane np. przez PZU czy „Orlen dla strażaków” oraz wsparcie rządowe, dzięki czemu mogą rozwijać swoje jednostki.
Z kolei inne jednostki, z którymi udało nam się skontaktować pozyskują finansowanie z następujących źródeł:
Gmina, 1 % podatku, WFOŚi GW, NFOŚ i GW, mieszkańcy z wpłat na cele statutowe, a także sponsorzy.
Wiadomo że największe wsparcie finansowe otrzymujemy z Gminy. Utrzymuję ona cały budynek itp.Do tego rocznie otrzymujemy sprzętu za kilkanaście tysięcy złotych z Gminy. Ale zdarza się również więcej. Gmina chętnie współfinansuje zakupy lub projekty gdzie już zdobyliśmy pewne fundusze lub wykładamy częściowo środki z naszej kieszeni. Również Gmina zakupiła nam w przeciągu 4 lat dwa samochody, oba przez pożyczkę w WFOSiGW, która jest niskooprocentowana i częściowo umarzana. Również my pozyskujemy pieniądze z WFOSIGW, w zeszłym roku było to niecałe 30 tyś. Kolejny punkt to Samorząd województwa, tu też otrzymaliśmy wsparcie w wysokości 20 tyś do zakupu drona, drugie 20 tyś dołożyła Gmina. Kolejna możliwość to różnego rodzaju fundację. Otrzymaliśmy już w przeciągu 5 lat wsparcie z kilku fundacji, kwoty są różne. W naszym przypadku od kilku tysięcy do otrzymanej w zeszłym roku kwoty 25 tyś złotych. Zostanie ona przeznaczona na zakup quada, który został już zamówiony przez nas za sumę 51 550 zł. I tu też można zobaczyć jak wygląda struktura finansowa. 25 tyś otrzymaliśmy z fundacji Polskiego górnictwa naftowego i gazownictwa, 10 tyś to pieniądze z funduszu sołeckiego, reszta środków pochodzi od nas. I tu też często wspierają nas okoliczne sołectwa. Na ten rok mamy jeszcze 6 tyś od innych sołectw na sprzęt. Ale też dużo dajemy od siebie. Pieniądze pochodzą głównie ze składek i ekwiwalentu Strażaków, którzy oddają cześć swojego ekwiwalentu, a niektórzy nawet cały. W przypadku quada dokładamy z własnych środków 16.5 tyś. Co roku wydajemy też kalendarz, który rozprowadzamy wśród mieszkańców, co też daję pewien przychód, oczywiście całe pieniążki z tego tytułu idą na sprzęt. Niewielkimi kwotami dwukrotnie w ostatnich latach wsparło nas nadleśnictwo Chojnów. Do tego otrzymuje co rocznicę dotację z KSRG, ale od kilku lat to też kwota w granicach 4 tyś złotych.
Jak pokazują niektóre jednostki, finansowanie może być duże lub małe począwszy od przekazania 1% podatku na rzecz jednostki, sprzedaż kalendarzy, pozyskanie wsparcia od sponsorów, sołectw czy też po duże wsparcia rządowe.
Jak informuje nas prezes jednej z przepytywanych OSP:
Podstawowe źródła finansowania w naszej OSP to oczywiście środki z budżetu Państwa np. KSRG, fundusz sprawiedliwości, dotacje MSWiA. Ponadto staramy się wykorzystywać i zgłaszać zapotrzebowanie w mniej oczywistych źródłach WFOŚ. W wielu zadaniach finansowanych przez powyższe źródła pomaga nam gminna przez dopłatę brakujących środków. Nasze OSP składa też wnioski np do firm ubezpieczeniowych. Zgłaszamy się do fundacji np. “Orlen Dar serca“ skąd pozyskaliśmy 2 lata temu 3500 zł. W historii jednostki dodaliśmy także sprzęt medyczny od WOŚ’u.Piszemy pisma do lokalnego oddziału KRUSu, który ufundował nam torbę medyczną.
Ważnym źródłem dofinansowania jest także dla nas 1% podatku. Staramy się możliwe jak najbardziej zachęcić lokalne społeczeństwo do przekazywania 1% na nasze OSP i tak przez ostatnie lata ta kwota cały czas rośnie, kiedyś było to nie całe 2 tys. później 2,5 następnie ponad 3, a ostatni rok to blisko 4,5 tys. złotych. O 1% informujemy w naszych social mediach, ale także drukujemy ulotki i plakaty, które umieszczamy w dużych sklepach i urzędach w naszym mieście – dodaje.
Grafika ilustrowana