Małopolska
Geneza powstania projektu „GPR OSP Małopolska”
Zaginięcia osób w Polsce i na świecie są zjawiskiem, które nabiera coraz wyraźniej znaczenia społecznego. Liczba osób, które giną z roku na rok wzrasta i to w dość gwałtowny sposób. Zjawisko to wprowadza wyraźną potrzebę rozwoju technik i metod poszukiwawczych pozwalających skutecznie, szybko i bezpiecznie odnajdywać takie osoby, a w razie potrzeby udzielać im pomocy. Wielowątkowość procesu poszukiwawczego, a także interdyscyplinarna wiedza konieczna do skutecznego odnalezienia osoby zaginionej, sprawiają, że kwalifikacje osoby wykonującej czynności poszukiwawcze w terenie muszą być bardzo szerokie i jasno sprecyzowane.
W strukturach Ochotniczych Straży Pożarnych i regulacjach prawnych w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym nie znajdziemy nigdzie w słowniku pojęć terminu „grupa poszukiwawczo ratownicza (GPR) OSP”, a mimo to w nomenklaturze ratowników, którzy codziennie dbają o zabezpieczenie działań poszukiwawczo-ratowniczych, takie pojęcie występuje.
W obecnych warunkach w Polsce nie ma wyraźnie określonego zakresu kwalifikacji wymaganych chociażby od „planisty” czy „poszukiwacza” w poszukiwaniach osób zaginionych w terenie, chociaż w świadomości służb prowadzących te poszukiwania takie kwalifikacje są jasno zdefiniowane. Niestety, mówiąc wprost, nie ma podstawy prawnej i nie można określić zakresu wiedzy, ilości ratowników czy zasobów sprzętowych, którym powinna dysponować jednostka, która chciałaby używać terminu GPR.
Ryzyko jakie wiąże się z udziałem w akcjach poszukiwawczych osób nieposiadających wiedzy, doświadczenia i niejednokrotnie specjalistycznego sprzętu do tego typu działań skłoniło nas do podjęcia próby stworzenia wspólnych kryteriów określających poziom wyszkolenia, zaplecze sprzętowe i zasoby organizacyjne na poziomie jednostek Ochotniczy Straży Pożarnych, które mają zakorzenioną historię działań poszukiwawczych na terenie województwa małopolskiego.
Od 2016 r. Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza OSP Goszcza, OSP Grupa Ratownictwa Specjalnego Nowy Sącz oraz Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza OSP Kęty podjęły się unifikacji wspólnych działań. Z uwagi, iż unifikacja działań wiąże się również ze sposobem dysponowania i utrzymania gotowości bojowej, podjęte zostały liczne rozmowy na poziomie Komendy Wojewódzkiej PSP w Krakowie i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Efektem tych spotkań było powołanie grupy roboczej składającej się z członków z ww podmiotów, która podjęła się prac nad sposobem i zakresem współpracy służb OSP, PSP, Policji i władz samorządowych w organizacji działań poszukiwawczo- ratowniczych na obszarze województwa małopolskiego. Kolejnym elementem było pozyskanie stosownego dofinansowania naszych działań, które w pewnym zakresie od 2017 r. gwarantuje Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. W 2021 r. w wyniku wspólnie podjętych działań i szkoleń, Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza OSP Myślenice została włączona w nasz wspólny projekt. Tym samym uzyskaliśmy pełne pokrycie terenu województwa małopolskiego, które gwarantuje równomierne rozłożenie sił i środków potrzebnych do podjęcia działań poszukiwawczych przez jednostki będące w strukturach OSP.
Obecnie grupy mają w swoich szeregach 104 czynnych ratowników, ponadto w grupach do działań przygotowywanych jest kolejnych 31 stażystów. Łącznie na utrzymaniu grup są 32 psy ratownicze w tym 7 psich emerytów i 25 psów w trakcie procesu szkoleniowego. Mobilność działań zapewnia 8 samochodów, będących na wyposażeniu tych jednostek oraz 4 quady. Grupy dysponują 3 nowymi samochodami przystosowanymi do realizacji zadań związanych z zarządzaniem akcją poszukiwawczą. Zakup czwartego samochodu zostanie zrealizowany najprawdopodobniej w tym roku. Skład taboru uzupełniają samochody terenowe i do transportu psów ratowniczych.
Mamy nadzieję, że oddolna inicjatywa realizowana przez jednostki OSP przy czynnym udziale władz samorządowych województwa małopolskiego, komend wojewódzkich PSP i Policji realnie wpłynie na wzmocnienie kompetencji wszystkich służb i jakość prowadzonych działań poszukiwawczo- ratowniczych. GPR OSP Małopolska nie jest kolejną jednostką czy stowarzyszeniem, jest oddolną inicjatywą ratowników poszczególnych jednostek OSP, którym bliskie jest uporządkowanie terminologii, kompetencji, zakresu wiedzy i działań na poziomie swoich jednostek.
Marcin Bieniek
