Kraj
Staza, staza taktyczna lub opaska uciskowa to sprzęt, który już od pewnego czasu pojawił się w ramach kwalifikowanej pierwszej pomocy i który jest z powodzeniem stosowany przez strażaków. Ideą stazy jest jak najszybsze zatamowanie dużych i masywnych krwawień zagrażających życiu osoby poszkodowanej. Żaden inny sprzęt i środki improwizowane nie są w stanie tak szybko jak staza zatamować tego typu krwawień.
Geneza staz.
Stazy to generalnie sprzęt, który stosowany był już nawet za Napoleona, gdzie naczelny jego chirurg stosował pierwsze stazy na polach bitewnych. Kolejny milowy rozwój staz przypada na rok 1993, gdzie po bardzo złych doświadczeniach wojsk amerykańskich w Somalii doszło do rozwoju medycyny taktycznej. Dziś medycyna pola walki jest tak mocno rozwiniętą gałęzią medycyny, na której doświadczeniach i wytycznych bazują nowe schematy udzielania pomocy medycznej, m.in. z zastosowaniem staz.
Co na rynku?
Na rynku obecnie królują dwa modele staz: CAT oraz SOFTT. Obydwa modele są produkcji amerykańskiej. Są sprawdzone na wielu arenach działań wojennych oraz w medycynie cywilnej. Każda ze staz ma swoje plusy i minusy oraz tak samo zwolenników i przeciwników. Jednak każda z nich ratuje życie, co zostało udowodnione już niejednokrotnie. Poza wymienionymi modelami, na rynku nowością jest staza SICH, produkcji ukraińskiej na bazie doświadczeń obecnego konfliktu na Ukrainie. SICH łączy sobie cechy staz CAT i SOFTT a do tego jej konstrukcja to taka swoista „gniotsa nie łamiotsa”.
Dlaczego staza w kieszeni ubrania specjalnego?
Może wielu dziwić, dlaczego w naszej serii #Co_w_kieszeni zaprezentowaliśmy jako jeden z elementów stazę, która najczęście znajduje się w torbach i plecakach medycznych. Otóż jeżeli spojrzeć na mechanizm masywnych krwawień to w ciągu minuty dorosły (np. strażak) w wyniku uszkodzenia dużej tętnicy, straci 1 litr do 1,2 litra. Taki ubytek krwi powoduje, że poszkodowany wpadnie we wstrząs oraz jego szanse na przeżycie z każdą sekundą maleją w drastycznym tempie. Dlatego staza zawsze powinna być przenoszona nie tylko jako dodatkowe wyposażenie torbę medycznych, ale generalnie jako sprzęt osobisty strażaka, policjanta lub żołnierza. Ktoś może zapytać ale co może się przydarzyć strażakowi, że potrzebuje stazę na wyposażeniu ubrania specjalnego. Jedną z kluczowych przyczyn jest praca, chociażby z pilarkami, gdzie po pierwsze nie zawsze strażacy stosują niezbędną ochronę w postaci nogawic lub spodni pilarza. Inna sytuacja to gdy pracujący z pilarką przypadkowo spowodowałby uraz masywnego krwawienia u innego strażaka. Kolejny przykład to upadki z wysokości (które zdarzyły się kilkukrotnie; także w pożarach), które mogą doprowadzić do złamania z krwotokiem; wtedy osobista staza jeżeli strażak jest przytomny, uratuje życie, zanim inni strażacy dotrą do poszkodowanego. Jeszcze innym przykładem może być po prostu wypadek drogowy gdzie podczas rozpoznania, gdy nie zabraliśmy torby medycznej, u osoby poszkodowanej rozpoznanym krwotok; wtedy każda sekunda możne być na wagę złota. A chyba wszyscy wiem, że otwarcie torby medycznej, wyciągnięcie czegoś z opakowania i zastosowanie u poszkodowanego czasami zajmuje sporo sekund.
