WIEDZA
Hełm strażacki to najbardziej rozpoznawalny element wyposażenia strażackiego. Jego główną funkcją jest ochrona głowy strażaka przed urazami mechanicznymi, wysoką temperaturą, płomieniem oraz substancjami ciekłymi. Nie tylko powinien chronić głowę, ale również zapewniać komfort noszenia.
PODSTAWOWE ELEMENTY HEŁMU
a) skorupa — odpowiedzialna za ochronę mechaniczną i cieplną. Aby zapewnić odpowiedni komfort noszenia oraz ochronę, najczęściej wykonana jest z duroplastów lub termoplastów. Wykonanie z tych materiałów pozwala także na uzyskanie nowoczesnych kształtów.
b) więźba — czyli wewnętrzny “stelaż” na którym osadzona jest głowa strażaka. Jej zadaniem jest amortyzacja uderzeń i rozłożenie siły w taki sposób, aby nie doszło, w szczególności, do urazu kręgosłupa oraz wstrząśnienia mózgu. Więźby posiadają różne rodzaje regulacji obwodu głowy.
c) wizjer/przyłbica — jest to element odpowiedzialny za ochronę całej twarzy przed urazami mechanicznymi, ciepłem, ale także przed odpryskami i cieczami. Obecnie element ten jest chowany pod skorupę co chroni go, gdy nie jest używany przy działaniach związanych z uszkodzeniami mechanicznymi i ciepłem. Dodatkowo zmniejsza powierzchnię hełmu.
d) ochrona “karku” – zapewnia ochronę dla karku lub też w zależności od zastosowanej wersji ochronę dla całej szyi. Chroni przed płomieniem, ciepłem oraz ciekłymi materiałami. Może być wykonana ze skóry, materiałów aramidowych, PBI, aluminizowanych lub z wełny.
RODZAJE HEŁMÓW
Szeroka specyfika działań straży pożarnej, wymusza stosowanie środków ochrony indywidualnej dedykowanych do miejsca działań i zagrożeń z nim związanych. Dlatego też do konkretnej specyfiki działań przewidziano różne rodzaje hełmów.
Gaszenie pożarów w budynkach
Do tej specyfiki działań przewidziane są hełmy spełniające normę EN 443 (Hełmy stosowane podczas walki z ogniem w budynkach i innych obiektach). Hełmy według tej normy są w stanie ochronić (w sposób mechaniczny oraz termiczny) głowę strażaka w trudnym środowisku pożaru wewnętrznego. Norma ta również dzieli hełmy tego rodzaju na dwa typy – typ A i typ B.
a) hełmy typu A – są to hełmy „krótkie” o tzw. Pół skorupie, która nie zachodzi bezpośrednio na uszy strażaka. Ten typ hełmów nie jest certyfikowany w Polsce i nie są one dopuszczone do stosowania w środowisku pożaru wewnętrznego.
B) hełmy typ B – czyli hełmy o tzw. Pełnej skorupie, gdzie skorupa zakrywa uszy strażaka. Jest to najpopularniejszy typ hełmu i jedyny dopuszczony do stosowania przez jednostki ochrony przeciwpożarowej w Polsce.
Gaszenie pożarów roślinności
Specyfika terenów otwartych pokrytych roślinnością (wrzosowiska, tereny trawiaste, lasy) wymaga m.in. stosowania hełmów dedykowanych do tego rodzaju działań. Hełmy przeznaczone do tego rodzaju działań powinny spełniać wymagania normy EN 16471 (hełmów do gaszenia pożarów na terenach niezurbanizowanych).
Charakterystyczną cechą tych hełmów jest skorupa. Jej kształt to tzw. Półskorupa, najczęściej wykonana z lekkich tworzy. W konstrukcji tej skorupy dopuszczane są również otwory wentylacyjne. Generalnie hełmy, które posiadając jedynie zgodność z normą EN 16471, nie są dopuszczone do stosowania przez jednostki ochrony przeciwpożarowej w Polsce.
Działania techniczne
Na drodze, w terenie miejskim lub na instalacjach technicznych; prowadzenie działań o charakterze technicznym wymusza także stosowanie odpowiednich hełmów. Do tego rodzaju działań przewidziane są hełmy zgodne z normą EN 16473 (hełmy do ratownictwa technicznego). Hełmy tego rodzaju są identyczne hełmy do gaszenia roślinności w terenach otwartych. Mają tzw. Półskorupę, są lekkie oraz nie utrudniają działań w ciasnych przestrzeniach. Hełmy tego rodzaju spełniające normę EN 16473 można stosować w polskich jednostkach ochrony przeciwpożarowej. Generalnie hełmy tego rodzaju również są zgodne z normą EN 16471.
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ?
Pierwszą rzeczą, na jaką warto zwrócić uwagę to masa hełmu. Powinien być on lekki i wygodny na długie noszenie podczas działań. Jego masa powinna mieć około 1100-1200 gramów. Druga rzecz to możliwość łatwego i szybkiego regulowania obwodu więźby. Najczęściej stosowanym systemem do szybkiej regulacji są różnego rodzaju pokrętła. Natomiast trzecią istotną rzeczą jest łatwość konserwacji, szczególnie pod kątem zabrudzeń i związków rakotwórczych. Żeby hełm ułatwiał łatwą konserwację i czyszczenie, jego więźba powinna posiadać mało elementów, być łatwa do wypięcia bez użycia narzędzi oraz umożliwiać pranie.
