Sprzęt ochrony układu oddechowego (wcześniej dróg oddechowych) w dzisiejszych czasach znajduje się na wyposażeniu technicznym każdej jednostki JRG, oraz większości jednostek OSP. Jest bardzo potrzebny i praktyczny, a dzięki jego zastosowaniu można bezpiecznie uratować życie lub po prostu ułatwić działania ratowniczo-gaśnicze.
Zacznijmy jednak od spraw podstawowych. Czym jest proces oddychania? Jest to proces pobierania przez organizm tlenu z powietrza oraz wydzielanie dwutlenku węgla powstałego w wyniku zachodzących w organizmie procesów życiowych.
Powietrze składa się z azotu (około 78%), tlenu (około 21%) oraz innych gazów CO2, wodór itd. (1%). Gdy poziom tlenu spadnie do około 17% człowieka zaczyna boleć głowa, akcja serca przyśpiesza, organizm szybko się męczy, nie jest w stanie wykonywać ciężkiej pracy. Przy poziomie 15% zachodzi silne niedotlenienie, ból głowy jest bardzo duży, wdziera się sinica, a także wymioty. Przebywanie w strefie w której poziom tlenu wskazuje 12% i mniej szybko powoduje śmierć.
Jak obliczyć wentylację minutową? Należy przemnożyć ilość (objętość) jednego wdechu przez ilość wdechów wykonanych w ciągu jednej minuty. Wentylację minutową bardzo dobrze obrazuje poniższe zestawienie:
-pozycja leżąca 6 litrów/min
-odpoczynek w pozycji siedzącej 7 litrów/min
-praca lekka (np. spacer) 18 litrów/min
-praca średnio-ciężka 30 litrów/min
-praca ciężka (bieg) 50 litrów/min
-praca bardzo ciężka 100 litrów/min
Sprzęt dzieli się na -filtrujący, -izolujący.
Izolujący dzieli się na aparaty w obiegu otwartym oraz zamkniętym (tlenowe). W straży pożarnej stosuje się aparaty w obiegu otwartym nadciśnieniowe (Auer, Fenzy, Drager).
Aparat składa się z:
-Noszaka, który jest zbudowany z specjalnie wyprofilowanego tworzywa do którego przymocowane są wszystkie elementy składowe (pasy szelkowe oraz pas biodrowy).
-Automatu oddechowego.
-Butli z powietrzem (kompozytowej lub stalowej) o pojemności wodnej 6 litrów oraz ciśnieniem około 300 atmosfer/bar (1800 litrów powietrza). Ubytek powietrza nie może być większy niż 10% czyli max do 270 atmosfer.
-Reduktora.
-Ciśnieniomierza (manometra), który wskazuje ciśnienie w butli.
-W aparacie zamontowany jest również sygnalizator akustyczny mówiący o kończącym się powietrzu w butli. Sygnalizator uruchamia się przy 55 atmosferach.
Każdy aparat posiada książkę paszportową.
Ważne! Zawór w butli zawsze odkręcamy do końca i wracamy pół obrotu w stronę zamknięcia.
Nie można zapomnieć o masce twarzowej, która zbudowana jest z szybki panoramicznej, zestawu pasków, dwóch zaworów oraz pochwy która zapobiega przed parowaniem.
Bardzo ważna jest prawidłowa konserwacja maski. Po każdorazowym użyciu maskę należy przepłukać letnią wodą z dodatkiem detergentu. Następnie należy ją powiesić w miejscu zacienionym i przewiewnym. Nie można również zapomnieć o każdorazowym sprawdzeniu maski pod kątem ewentualnych uszkodzeń.
