Dzisiaj zapraszamy Was do zapoznania się z procedurą nr 2 Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy, to od niej zaczynamy nasze działania medyczne. Sekwencję medycznych działań ratowniczych stosuje się zawsze. Dlatego warto zapoznać się z nią i ją prawidłowo wykonywać.
Strażak, który podchodzi do osoby poszkodowanej musi do niej podejść od strony w którą osoba poszkodowana się patrzy. Gdy mechanizm urazu wskazuje na obrażenia kręgosłupa lub nie mamy pewności co do mechanizmu urazu, niezwłocznie przystępujemy do stabilizacji kręgosłupa w odcinku szyjnym. Nie można zapomnieć o przedstawieniu się oraz informowaniu poszkodowanego o wszystkich czynnościach które będziemy wykonywać. W razie wystąpienia masywnego krwotoku niezwłocznie należy go zaopatrzyć. Po przejęciu głowy przez drugiego strażaka możemy przystąpić do oceny stanu przytomności.
Ocena stanu przytomności – ogólny stan poszkodowanego będzie widoczny na samym początku. Stan świadomości poszkodowanego oceniamy za pomocą skali AVPU:
A (Alert) – przytomny,
V (Verbal) – reaguje na głos,
P (Pain) – reaguje na ból,
U (Unresponsive) – nieprzytomny (brak reakcji na głos oraz ból).
Ocena drożności dróg oddechowych (A) – sprawdzamy czy w ustach poszkodowanego nie ma ciała obcego. Gdy zauważymy ciało obce należy je usunąć, nie wpychamy na ślepo lecz ostrożnie wyciągamy. W przypadku treści płynnej (krew, wydzielina itp.) stosujemy ssak ręczy. W przypadku braku drożności dróg oddechowych musimy je udrożnić odpowiednim chwytem dostosowanym do obrażeń. Jeżeli podejrzewamy uraz kręgosłupa udrożnieni wykonujemy poprzez wysunięcie żuchwy. Natomiast gdy nie doszło do obrażeń kręgosłupa w takim razie odginamy głowę do tyłu i unosimy żuchwę.
W torbie R1 lub R2 mamy do dyspozycji rurki ustno – gardłowe, rurkę krtaniową lub maskę krtaniową, które służą do przyrządowego podtrzymania drożności dróg oddechowych. Przy ich stosowaniu musimy się upewnić czy poszkodowany jest głęboko nieprzytomny. Jeżeli poszkodowany zaczyna reagować na ciało obce należy je szybko usunąć.
Ocena oddechu (B) – sprawdzamy obecność oddechu, prawidłowego oddechu . Gdy brak prawidłowego oddechu przechodzimy do RKO (procedura nr 3 lub 4).
Gdy oddech obecny udrażniamy drogi oddechowe za pomocą odpowiednich rękoczynów oraz metod przyrządowych oraz podajemy tlen.
Prawidłowy oddech uzależniony jest od sytuacji oraz wieku poszkodowanego. W przypadku dużego stresu oddech będzie oczywiście szybsze.
Dorośli – około 18 oddechów
Dziecko – około 20-30 oddechy
Niemowlę – około 40 oddechów.
Tlenoterapia – bierna, stosujemy maseczkę z rezerwuarem o przepływie około 15 litrów na minutę. Ważne aby rezerwuar był cały czas wypełniony. Gdy oddech jest nieprawidłowy lub jego ilość jest zbyt mała lub duża, należy przystąpić do tlenoterapii czynnej. Wykonujemy ją za pomocą worka samorosrężalnego z rezerwuarem.
Ocena krążenia C – sprawdzamy obecność oraz częstotliwość tętna na tętnicy szyjnej oraz w razie możliwości na tętnicy promieniowej jednocześnie. Sprawdzamy nawrót kapilarny na kciuku oraz ogólny wygląd skóry.
Prawidłowe tętno uzależnione jest od sytuacji oraz wieku poszkodowanego. W przypadku dużego stresu tętno będzie oczywiście szybsze.
Dorośli – około 80-100
Dzieci – około 90-110
Niemowlęcia – około 110-130
Wywiad ratowniczy – w wywiadzie pomoże nam system SAMPLE, który składa się z sześciu części:
S – symptomy – co widzimy na pierwszy rzut oka, jakie występują objawy itp.,
A – alergie – na jakie leki osoba jest uczulona,
M – medykamenty – jakie leki stosuje poszkodowany,
P – przebyte choroby – na co choruje,
L – lunch – kiedy ostatni posiłek,
E – ewentualnie co się stało.
Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń i dolegliwości – oceniamy wygląd poszkodowanego, jaki mógł wystąpić mechanizm urazu, widoczne urazy. Następnie przystępujemy do badania urazowego. W razie możliwości należy usunąć ubrania, uwidocznić uraz. Zaczynamy od głowy, poprzez klatkę piersiową, brzuch, miednicę, kończyny dolne, a kończąc na kończynach górnych.
-głowa i szyja – sprawdzamy czy nie występują krwawienia, wgłobienia czy wypływ płynu mózgowo – rdzeniowego, poszerzenie żył szyjnych. Po zbadaniu szyi zakładamy kołnierz ortopedyczny,
-klatka piersiowa – krwotoki, siniaki, paradoksalne ruchy klatki piersiowej,
-brzuch – jak wyżej, twardy lub napięty brzuch oraz wytrzewienie,
-miednica – niestabilność, bolesność itp.,
-kończyny dolne – zniekształcenia, rany, krwotoki,
-kończyny górne – jak wyżej,
-plecy – rany, siniaki itp., plecy najczęściej badamy w momencie kiedy przekładamy poszkodowanego na deskę.
Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego – w zależności od dolegliwości i obrażeń wdrożenie odpowiedniej procedury.
Termoizolacja – w celu zapewnienia odpowiedniej temperatury ciała stosujemy tak zwaną folię życia (folia termiczna, NRC) złotą stroną na zewnątrz.
Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie adekwatne do stanu poszkodowanego – sprawdzamy funkcje życiowe poszkodowanego co dwie minuty lub po każdej zmianie pozycji. W razie wystąpienia innych dolegliwości wdrożenie odpowiedniego postępowania. W razie pogorszenia stanu poszkodowanego należy powtórnie wykonać badanie urazowe.
Od początku do końca należy prowadzić wsparcie psychiczne!!
W kolejnych materiałach będziemy omawiać poszczególne procedury.
