Świat
W czwartek 18 lutego 2021, kosmiczny łazik Perseverance (tłum. Wytrwałość) wylądował na Marsie o godz. 21:55 polskiego czasu – poinformowała NASA. Z tego „kosmicznego” względu przybliżamy wam dziś jak wygląda ochrona przeciwpożarowa na międzynarodowej stacji kosmicznej oraz jak zachowuje się pożaru przy zerowej grawitacji.
Jak zachowuje się płomień i pożar w przestrzeni kosmicznej?
Na ziemi płomień normalnie jest długi i palący się w pozycji pionowej ze względu na unoszenie się ciepłych gazów ku górze w przypadku przestrzeni kosmicznej gdzie nie występuje grawitacja płomień zachowuje się całkowicie inaczej. Można powiedzieć że płomień próbuje rozchodzić się we wszystkich kierunkach lub że jest opadający.
Również sam pożar zachowuje się inaczej w przestrzeni kosmicznej niż na ziemi. W przestrzeni kosmicznej ze względu na brak grawitacji i ruchów powietrza, pożar nie rozprzestrzenia się tak szybko. Inna sprawa o której należy pamiętać na stacji kosmicznej to, że znajdują się na niej wentylatory zastępujące naturalną konwekcję i ruch powietrza oraz kanały wentylacyjne. W takich okolicznościach pożar może rozprzestrzeniać się w dowolnym kierunku po stacji kosmicznej.
z lewej płomień na ziemi; z prawej płomień przy zerowej grawitacji
Wykrywanie pożaru na stacji kosmicznej.
Wykrywanie pożaru na stacji kosmicznej nie różni się od tego na Ziemi. Tutaj również stosuje się czujki dymu; są one instalowane na wszystkich ścianach oraz w systemie wentylacyjnym.
Sprzęt do gaszenia pożaru znajdujący się na stacji kosmicznej.
Obecnie gaśnice używane w stacji kosmicznej to głównie gaśnice gazowe na CO2. Gaśnice CO2 są preferowane w przypadku pożarów urządzeń elektrycznych (szczególnie tych mających miejsce wewnątrz urządzeń, szaf komputerowych itp.), które są główną przyczyną pożarów w kosmosie. Musimy jednak zauważyć, że gaśnica CO2 nie jest najlepszym wyborem dla środowiska kosmicznego ze względu na ograniczoną objętość wewnątrz kabiny stacji i wzrost stężenia CO2 generowanego podczas gaszenia. Dlatego konieczne jest założenie maski tlenowej przed wykonaniem procesu gaszenia. Innym stosowanym rodzajem gaśnic na stacji są gaśnice wodne mgłowe, które dobrze sprawdzają się w przypadku pożaru otwartego w kabinie, nie powodując wzrostu stężenia CO2 a także para wodna powstająca przy gaszeniu i która osadza się w kabinie jest łatwa do usunięcia przez załogę.
gaśnica wodna mgłowa używana na stacji kosmicznej | wykaz gaśnic na stacji kosmicznej |
załoga ISS ze sprzętem gaśniczym oraz z maskami tlenowymi, które pozwalają oddychać przez około 10 minut |