Jak bezpiecznie pracować z pilarką?

Zdarzenia związane z gwałtownymi, silnymi wiatrami są stałym elementem działań strażaków bez względu na porę roku. Również wzrosła gwałtowność i siła tych zjawisk pogodowych, których skutkami są m.in. połamane, nadłamane i powalone drzewa. Te sytuacje z założenia wymagają stosowania tzw. pilarek, które generalnie są piłami spalinowymi, ale na rynku dostępne są też modele o napędzie elektrycznym.

Obecnie stosowanymi przez strażaków pilarkami są pilarki spalinowe oraz pilarki elektryczne zasilane z akumulatorów. Bez względu, który rodzaj pilarki będziemy stosować podczas działań, wiąże się to z koniecznością obligatoryjnego stosowania odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Mówiąc o odpowiednich środkach ochrony indywidualnej, mówimy tutaj m.in. o odzieży chroniącej przed przecięciem pilarką, ponieważ ubrania ochronne (tzw. Nomexy) nie dają żadnej ochrony przed przecięciem łańcuchem tnącym.

Pamiętajmy również, że do stosowania odzieży ochronnej i innych środków ochrony indywidualnej przed przecięciem pilarką obliguje nas, instrukcja obsługi piły mechanicznej.

Od używania wymaganych środków ochrony indywidualnej przeznaczonej do pracy pilarką w standardowych sytuacjach z drzewami, nie ma mowy o odstępstwach, dlatego zwracamy uwagę na nadal licznie popełniane błędy w tym zakresie przez strażaków.

Spodnie to podstawa
Mając na uwadze zasady pracy pilarką i to, że powinniśmy pracować nią do wysokości pasa, należy pamiętać o podstawowej odzieży ochronnej, jaką są spodnie ochronne. Spodnie te w swojej konstrukcji posiadają specjalne włókna, które w momencie kontaktu z szybko obracającym się łańcuchem pilarki, zahaczają się o niego, a następnie wkręcają w koło napędowe i układ prowadząco-tnący, powodując blokadę pilarki i samego łańcucha. Pozwala to zapobiec przecięciu nogi użytkownika pilarki. Jednak mimo wszystko może dojść do powierzchniowych ran. Stosując jedynie spodnie ubrania ochronnego (tzw. Nomexu), nie jesteśmy w stanie zatrzymać łańcucha pilarki, a głębokość cięcia na nodze może wynosić nawet 7-10 cm.

Dopuszczalnym zamiennikiem spodni pilarza są tzw. nogawice, czyli „półspodnie” zakładane na inne spodnie ochronne. Stosowanie nogawice na inne spodnie minimalizuje również wystąpienie powierzchniowych ran w przypadku kontaktu z łańcuchem pilarki.

foto (OSP Susz): strażak podczas usuwania powalonego drzewa. Na nogach widoczne są nogawice, chroniące przd przecięciem pilarką.

foto (OSP Susz): strażak podczas usuwania powalonego drzewa na jezdni. Na nogach widoczne są nogawice, chroniące przd przecięciem pilarką.

Rękawice
Nie tylko nogi są narażone na ewentualne urazy spowodowane pilarką podczas cięcia, ale również nasze dłonie. Z tego też powodu użytkownik pilarki podczas cięcia powinien stosować rękawice chroniące przed przecięciem piłą mechaniczną. Jeżeli z jakichś względów w instrukcji obsługi nie ma informacji o stosowaniu takich rękawic lub nie posiadamy na wyposażeniu takowych, należy bezwzględnie stosować jak najgrubsze rękawice przewidziane do działań pożarowych. Nie powinno się stosować rękawic technicznych.

Obuwie
Uzupełnieniem naszych podstawowych środków ochronny przed przecięciami są odpowiednie buty ochronne. Mogą to być buty specjalne dla strażaków (np. buty VÖLKL Primus One posiadają odporność 3 klasy na przecięcia) lub buty dla pilarzy, jednak każdy z tych rodzajów musi posiadać ochronę przed przecięciem pilarką. Najczęściej ochrona przed przecięcie znajduje się w całej przedniej części każdego z butów.

Ochrona twarzy, oczy i głowy
Nie można zapomnieć, że również nasza głowa musi być chroniona podczas działań z użyciem pilarki. Podstawowym tutaj sprzętem, jaki powinni stosować strażacy to hełmy, wraz z opuszczoną przyłbicą, chroniącą naszą twarz. Dla dodatkowej ochrony oczu powinno się stosować okulary ochronne. Uzupełnieniem ochrony głowy podczas pracy pilarką powinny być nauszniki lub zatyczki do uszów. Dopuszczalne jest również stosowanie gotowych kasków pilarza posiadających wszystkie te cechy ochronne.

Inne ŚOI
Jeżeli musielibyśmy pracować pilarką powyżej pasa, np. w koszu drabiny mechanicznej, to w takim przypadku dodatkowo powinniśmy stosować kurtki z wypełnieniem chroniącym przed przecięciem. Takie kurtki, w momencie kontaktu z łańcuchem pilarki spowodują jej zablokowanie i ochronią przed tragicznymi skutkami.

Co jeszcze?
Omówione środki ochrony indywidualnej powinny zapewnić nam bezpieczeństwo i nie dopuścić do zagrażających życiu ran. Jednak należy pamiętać, że czasami w wyniku różnych nieprzewidzianych zdarzeń, może dojść do urazu, w którym nasze życie będzie zagrożone. Dlatego profesjonalny, świadomy strażak powinien podczas pracy z pilarką zawsze posiadać przy sobie opaskę uciskową („stazę taktyczną”) oraz opatrunek indywidualny.

Poziomy ochrony
Każdy z wymienionych środków ochrony indywidualnej chroniący przed przecięciem pilarką, posiada odpowiednią klasę ochronną, mówiącą przed jak szybko obracającym się łańcuchem chroni.