Kraj
Poszukiwania terenowe zarządzane przez policję są wspierane przez lokalne OSP, specjalistyczne grupy OSP, stowarzyszenia cywilne bądź inne organizacje. Szukać każdy może i każdy chce. Nie ma regulacji dotyczących szkolenia i nadzorowania grup spoza systemu KSRG, co wzmaga rywalizację w przypadku braku konieczności spełniania dość wysokich wymagań i kusi do nieprzestrzegania ogólnie przyjętych dobrych praktyk.
Okazało się, że wbrew pozorom początki nie są tak łatwe, a najcenniejszym zasobem na poszukiwaniach są zasoby specjalistyczne, pod warunkiem, że pracują tak samo, mają takie same procedury, taki sam system komunikacji, pracują na takim samym sprzęcie.
Akcje poszukiwawcze nie dają możliwości znalezienia zaginionego dla każdego ratownika w zespole, a tym samym odniesienia największego sukcesu każdego poszukiwacza. W jaki sposób w takim razie pracować, aby odczuwać satysfakcję? Celem jest uczciwe przeszukanie każdego sektora, zdany egzamin, skuteczna praca, jak najwyższe kwalifikacje do wykonywanej pracy, certyfikowany sprzęt, wiedza i umiejętności do pracy z wykorzystaniem różnego typu oprogramowań.
Byłoby idealnie gdyby wszyscy narzucili dla siebie dużą dyscyplinę. Porzucili chęć odnoszenia indywidualnych sukcesów na rzecz niesienia fachowej pomocy na szeroką skalę przez jeden wspólny organizm, we wszystkich regionach określonego obszaru np. województwa.
Czy to się może udać?
Najważniejszy jest sukces zespołu, satysfakcja z pracy w nim i uczucie, że sukces poszczególnego poszukiwacza należy do każdego członka grupy, ale przede wszystkim każdej osoby uczestniczącej w działaniach ratowniczych. Egoizm osłabia grupę, więc największą wartością jest dbałość o zespół i poczucie przynależności. Obecnie jest to jeden z największych problemów ochotniczych struktur, a także powód do ich rozpadu lub podziału wolontariuszy. Jednak właśnie te wartości i uczucia stały się drogowskazem dla rozwoju projektu, który nazwaliśmy „Wojewódzki Zespół Poszukiwawczy”
Wojewódzki Zespół Poszukiwawczy to robocza nazwa współpracujących ze sobą grup ratowniczych, które połączyły swoje siły, aby wspólnie rozwijać umiejętności i wspierać się wzajemnie w dziedzinie poszukiwań. Dzięki temu, osoby zaginione jeszcze szybciej i skuteczniej otrzymują profesjonalną pomoc gdy zajdzie taka potrzeba. Projekt zapoczątkowały wspólne szkolenia zespołów na terenie całego województwa, mające na celu wyrównanie poziomu wyszkolenia, dopracowanie procedur do wszystkich partnerów, ustalenie satysfakcjonujących zasad, wymianę doświadczeń.
Do tego byli potrzebni partnerzy, którzy mają podobne poglądy dotyczące działań ratowniczych.
Na czas współpracy i wspólnych szkoleń grupy te przybierają roboczą, wspólną nazwę projektu, który razem stworzyli – Wojewódzki Zespół Poszukiwawczy. Działania to ma na celu nie faworyzować żadnego z zespołów i poprzez notatki medialne sporządzane na profile zespołów w sposób jednolity wskazywać społeczeństwu, iż zespół do pracy jest jeden. Ratownicy pod tą nazwą łączą wiedzę i umiejętności pod jednym sztandarem. Celem WZP jest wspólna praca na rzecz osoby zaginionej. Poszczególne jednostki nie liczą na osiągnięcie indywidualnych korzyści, a wszyscy członkowie zespołów mają jeden i ten sam cel – zintegrowane wspólne działania. Takie działania zwiększają możliwość osiągnięcia sukcesu w walce z czasem, który dla ludzi zaginionych jest często sprawą życia i śmierci. Zespoły współpracują w dziedzinie poszukiwań na terenie całego województwa. Uczą się i szkolą wspólnie.
Zespoły te prowadzą razem szkolenia z zakresu planowania akcji poszukiwawczych, wewnętrznego dowodzenia zespołami ochotniczymi, nawigowania oraz pomocy medycznej dla ludzi i psów poszukiwawczo-ratowniczych. Umożliwia to wyrównanie wiedzy i umiejętności grup, a także pozwala wykorzystać optymalnie siły i środki, jakie są do dyspozycji w trakcie prawdziwych akcji poszukiwawczych. Tego typu pełne przygotowanie zapewnia komfort pracy wszystkim ratownikom należącym do takiego Zespołu Poszukiwawczego.
W naszym województwie inicjatywa jest realizowana od marca 2015 roku. Przedtem zespoły także współpracy ze sobą, ale bez wspólnej nazwy. Obecnie Wojewódzki Zespół Poszukiwawczy zrzesza cztery grupy z różnych regionów województwa zachodniopomorskiego: Grupę Poszukiwawczo-Ratowniczą OSP Wołczkowo z psami ratowniczymi, OSP Gryf Szczecin, Grupę Ratownictwa PCK Koszalin, OSP Raffer Gryfino (od końca 2019 roku).
Szkolenie Grup Poszukiwawczych
Grupy należące do WZP spotykają się w celu podniesienia swoich kwalifikacji. Ostatecznie projekt zakłada utworzenie wspólnego podmiotu poszukiwawczego. Współpraca pozwoli na wykorzystanie dostępnych sił i środków na najwyższym poziomie, a wymiana doświadczeń da możliwość stworzenia jednego organizmu poszukiwawczo-ratowniczego. Poszczególne grupy jako Wojewódzki Zespół Poszukiwawczy znakomicie dopełniają się w realizowanych zadaniach, w czym pomaga wykorzystywany przez nie specjalistyczny sprzęt ratowniczy. Zespoły współpracują w zakresie poszukiwań, ratownictwa wysokościowego, ratownictwa medycznego, jak również zapewniają zaplecza logistyczne na danym regionie. Każda z grup przygotowuje sztaby i pracę dla ludzi dojeżdżających na poszukiwania z innych miejscowości.
Wszyscy uczestnicy projektu narzucili dla Wojewódzkiego Zespołu Poszukiwawczego dużą dyscyplinę. Porzucili chęć odnoszenia indywidualnych sukcesów na rzecz niesienia fachowej pomocy na szeroką skalę przez jeden wspólny organizm, we wszystkich regionach naszego województwa. Ważny jest także system informowania o sukcesie z poszukiwań. WZP przyjął zasadę, że notatki są przygotowywane w jednolity sposób. W taki, w którym każda z grup ma poczucie, że osiągnęła sukces wspólnie. Notatki medialne są “skromne” i pozbawione szczegółowych informacji zarówno o samym zaginionym jak i sposobie odnalezienia, czy informacji kto odnalazł. I to jest świadomy wybór zespołów. Taki zespół wtedy nie rywalizuje, ale odczuwa satysfakcję, że jest częścią tego sukcesu.
Projekt jest bardzo ważny dla rozwoju poszukiwań w regionie. Obecnie powstaje bardzo dużo grup, także cywilnych, stowarzyszeń, fundacji, które nie mają możliwości zdobycia dobrych praktyk. Zespoły rywalizują między sobą, grup powstaje w regionach więcej niż jest zapotrzebowanie na tak specjalistyczne struktury. Natomiast gonitwa za dofinansowaniem, chęć zarobienia i znaczna promocja przyczyniły się do wątpliwych etycznie zachowań. Zespoły nie znają zasad pracy ze służbami, ujawniają poufne dane z działań, fotografują się z zaginionym, nie uczą się pracy na różnego typu sprzęcie, nie znają zasad komunikacji i łączności obowiązujących w służbach, nie znają różnych oprogramowań, nie inwestują w rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo. Co znacznie obniża jakość ich pracy, możliwości, ale przede wszystkim obniża szansę na skuteczniejszą współpracę z innymi służbami. Natomiast wszyscy wiemy, że im bardziej wyszkolony zespół, tym jest skuteczniejszy w działaniach. A w obecnych czasach są grupy, w których zespoły nie potrafią pracować z urządzeniem nawigacyjnym, który jest podstawą pracy dla wszystkich wysokospecjalistycznych zespołów poszukiwawczych.
Dlatego szkolenie zasobów pracujących na równym poziomie, z takimi samymi procedurami jest ogromną wartością. Obecnie zespół liczy ponad 90 osób z różnych organizacji.
Cieszymy się ogromnie, że pomysł został przyjęty pozytywnie także w innych regionach Polski. To dla nas powód do dumy i ogromnej radości.
Mamy nadzieję, że projekt Wojewódzki Zespół Poszukiwawczy urośnie w siłę i powiększy ilość współpracujących ze sobą grup także w innych regionach.
Joanna Szumer – absolwentka studiów Master of Business Administration, absolwentka studiów magisterskich kierunek zarządzanie w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu, absolwentka studiów zarządzanie organizacją pozarządową, studiów podyplomowych psychologia w zarządzaniu, studiów podyplomowych manager HR, uczestniczka kursów dotyczących psychologii Uniwersytetu Yale.
Główny koordynator i instruktor w GPR OSP KSRG Wołczkowo. Autorka artykułów naukowych dotyczących zarządzania, artykułów dotyczących etyki w wolontariacie, szkolenia psów ratowniczych.
