Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy (KSRG) to integralna część organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, mający na celu ratowanie życia, zdrowia, mienia lub środowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń. KSRG powstał w 1995 roku.
W ramach KSRG straż pożarna i inne podmioty podejmują działania w zakresie:
-
gaszenia pożarów,
-
likwidacji miejscowych zagrożeń,
-
ratownictwa chemicznego,
-
ratownictwa ekologicznego,
-
ratownictwa technicznego,
-
ratownictwa wysokościowego,
-
ratownictwa wodno-nurkowego,
-
działań poszukiwawczo – ratowniczych,
-
działań medycznych (Kwalifikowana Pierwsza Pomoc – KPP).
KSRG działa na trzech poziomach odpowiadających strukturze administracyjnej kraju:
Powiatowy – tworzony jest przez Komendanta Powiatowego/Miejskiego PSP, jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do KSRG i inne służby włączone do systemu.
Wojewódzki – spełnia rolę wspomagającą i koordynacyjną w sytuacjach wymagających użycia sił i środków spoza powiatu w którym ma miejsce zdarzenie. Podstawowe siły i środki KSRG na poziomie województwa to wojewódzki odwód operacyjny z grupami specjalistycznymi (wydzielone siły i środki z poziomów powiatowych) oraz krajowa baza sprzętu specjalistycznego.
Centralny – spełnia rolę wspomagającą kiedy siły województwa są niewystarczające. Podstawowe siły i środki KSRG na tym poziomie to centralny odwód operacyjny.
Organizatorem Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego jest Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, natomiast nadzór nad jego funkcjonowaniem spełnia Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Na koniec 2016 roku w KSRG funkcjonowało:
-501 jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej (30500 ratowników),
-4306 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych (około 140 tys druhów),
-10 jednostek Wojskowej Straży Pożarnej,
-4 Zakładowe Straże Pożarne,
-1 Lotniskowa Służba Ratowniczo – Gaśnicza.
Standard dobowej gotowości operacyjnej KSRG przedstawia się następująco:
-
W PSP – minimum 5108 strażaków i 5234 samochody pożarnicze w 501 Jednostkach Ratowniczo-Gaśniczych KM/P PSP,
-
2. W OSP – około 20000 strażaków ochotników i 9887 samochodów funkcjonujących w 4306 jednostkach OSP w KSRG.
Niezależnie od sieci jednostek ochrony przeciwpożarowej, które są przygotowane w zakresie podstawowym do realizacji działań ratowniczych w każdej z dziedzin ratownictwa, Państwowa Straż Pożarna posiada w swych zasobach wydzielone siły i środki do realizowania specjalistycznych czynności ratowniczych poprzez ratowników posiadających specjalistyczne wyszkolenie, wyposażonych w specjalistyczny sprzęt. Wydzielone zasoby ratownicze skupione są w 157 specjalistycznych grupach ratowniczych tj.:
– grupach wodno-nurkowych (SGRW-N – 44 grupy),
– grupach wysokościowych (SGRW – 28 grup),
– grupach technicznych (SGRT – 23 grupy),
– grupach poszukiwawczo- ratowniczych (SGPR – 15 grup),
– grupach chemicznych do realizacji zagrożeń CBRN (SGRChem – 47 grup).
Wyznaczone siły i środki z obszaru całego kraju skupione są w ramach Centralnego Odwodu Operacyjnego w:
– kompaniach gaśniczych,
– kompaniach specjalnych (ewakuacyjne, pompowe, przeciwpowodziowe z zaporami lub łodziami),
– pododdziałach logistycznych,
– grupach specjalistycznych,
– modułach ratowniczych do działań międzynarodowych,
– kompaniach szkolnych.
Polska uczestniczy również w Unijnym Mechanizmie Ochrony Ludności, w ramach którego zgłoszono do działań międzynarodowych specjalistyczne grupy ratownicze tzw. moduły:
– HUSAR lub MUSAR (moduł grupy poszukiwawczo-ratowniczej przeznaczonej do działań na terenach miejskich w konfiguracji ciężkiej lub średniej) – tworzone doraźnie na bazie 5-ciu SGPR PSP (Warszawa, Poznań, Łódź, Gdańsk, Kraków),
– HCP (moduł pomp wysokiej wydajności) – 4 moduły (Katowice, Toruń, Rzeszów, Gorzów Wlkp.),
– GFFFV (moduł gaszenia pożarów lasów z ziemi z użyciem pojazdów) – 6 modułów (Kraków, Białystok, Poznań, Olsztyn, Szczecin, Wrocław),
– CBRN (moduł wykrywania skażeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i nuklearnych oraz pobierania próbek) – 4 moduły (Warszawa, Katowice, Kraków, Poznań).
