Artykuły
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów Ochotniczych Straży Pożarnych są syreny, umieszczone na remizach lub różnych wieżach obok nich.
Syreny alarmowe są częścią systemu dysponowania jednostek OSP, które mają zadanie przywoływać strażaków w trybie pilnym. Od pierwszego momentu zastosowania syren do przywoływania strażaków OSP, syreny i ich donośny dźwięk, na stałe wpisały się w codzienność lokalnych społeczeństw, szczególnie obszarów wiejskich i małych miast.
Wykorzystanie syren do przywoływania strażaków było również związane z brakiem innych możliwości technicznych w dawnych latach, mogących służyć do pilnego przywoływania strażaków.
Syreny alarmowe są częścią systemu dysponowania jednostek OSP, które mają zadanie przywoływać strażaków w trybie pilnym. Od pierwszego momentu zastosowania syren do przywoływania strażaków OSP, syreny i ich donośny dźwięk, na stałe wpisały się w codzienność lokalnych społeczeństw, szczególnie obszarów wiejskich i małych miast.
Wykorzystanie syren do przywoływania strażaków było również związane z brakiem innych możliwości technicznych w dawnych latach, mogących służyć do pilnego przywoływania strażaków.
Z upływem lat, na terenie kraju zaczęła się rozwijać infrastruktura oraz pojawiły się rozwiązania techniczne, które mogły zastąpić przywoływanie strażaków za pomocą syren. Jednym z takich rozwiązań były pagery, na które trafiała krótka informacja o pilnym przywołaniu do jednostki czyli alarmie.
Z tego rozwiązania skorzystało niewiele jednostek OSP, bardziej jako drugi dodatkowy system przywoływania, pozostawiając syreny jako główny element.
Z tego rozwiązania skorzystało niewiele jednostek OSP, bardziej jako drugi dodatkowy system przywoływania, pozostawiając syreny jako główny element.
Również obecnie, pomimo dostępności rozwiązań technologicznych mogących z powodzeniem zastąpić syreny, nadal pozostają one w użyciu jako podstawowy system przywoływania.
Tylko nieliczne OSP zdecydowały się na zastąpienie syren, systemami tzw. cichego powiadamiania i przywoływania do remiz. Wśród systemów cichego przywoływania, prym wiedzie „połączenie telefoniczne”, polegające na tym, że na telefony przypisanych członków OSP, otrzymujemy połączenie, do którego powinniśmy przypisać w telefonie dzwonek „alarmowy”. Najczęściej wybieranym dzwonkiem dla tego typu powiadamiania są dźwięki syreny.
Tylko nieliczne OSP zdecydowały się na zastąpienie syren, systemami tzw. cichego powiadamiania i przywoływania do remiz. Wśród systemów cichego przywoływania, prym wiedzie „połączenie telefoniczne”, polegające na tym, że na telefony przypisanych członków OSP, otrzymujemy połączenie, do którego powinniśmy przypisać w telefonie dzwonek „alarmowy”. Najczęściej wybieranym dzwonkiem dla tego typu powiadamiania są dźwięki syreny.
Syreny to jednak nie tylko system przywoływania strażaków do remiz, ale także to część systemu ostrzegania przed zagrożeniami militarnymi. Ten aspekt wykorzystania syren, miał szczególne znaczenie w trakcie zimnej wojny i pod wpływem ZSRR, gdzie istniało zagrożenie między innymi bombardowaniami różnych typów, w tym szczególnie z użyciem rakiet przenoszących głowice nuklearne.
W tym czasie, do danego zagrożenia przypisane były różne modulacje dźwiękowe wydawane przez syreny. Jednak takie wykorzystanie syren, głównie było przewidziane w dużych miastach. Obszary wiejskie i małe miasta nie były objęte taką możliwość, więc modulowanie dźwiękami syren nie było możliwe. Taki stan pozostał po dziś dzień.
W tym czasie, do danego zagrożenia przypisane były różne modulacje dźwiękowe wydawane przez syreny. Jednak takie wykorzystanie syren, głównie było przewidziane w dużych miastach. Obszary wiejskie i małe miasta nie były objęte taką możliwość, więc modulowanie dźwiękami syren nie było możliwe. Taki stan pozostał po dziś dzień.
Obecnie najnowsze rozwiązania z zakresu ostrzegania ludności opierają się na syrenach pozwalających nadawać modulowane dźwięki oraz komunikaty głosowe, jednak znów są to systemy występujące głównie w miastach powiatowych i dużych aglomeracjach.
Długie lata stanu pokoju i brak realnego zagrożenia możliwymi działaniami o charakterze militarnym w Europie spowodowały, że zapomnieliśmy o syrenach jako systemie ostrzegania przed zagrożeniami. Nikogo nie dziwi dźwięk syreny przywołującej strażaków do remizy na alarm.
Jedynie coraz częstsze są negatywne opinie ludności na temat hałasu i zakłócania szczególnie ciszy nocnej przez syreny strażackie.
Jedynie coraz częstsze są negatywne opinie ludności na temat hałasu i zakłócania szczególnie ciszy nocnej przez syreny strażackie.
Obecna niespodziewana wojna na Ukrainie oraz związany z tym napływ uchodźców z tego kraju, pokazuje, że jest to może czas na zmiany w systemie przywoływania strażaków na alarmy do remiz oraz czas na zmiany wykorzystania syren znajdujących się w OSP.
W przypadku uchodźców, dźwięki z syren strażackich, powodowały i być może jeszcze powodują wielki strach, ponieważ dla tych ludzi te dźwięki wiążą się jedynie z sygnałem ostrzegania przed bombardowaniem lub obstrzałem z broni pancernej.
Znikoma ilość OSP na terenie Ukrainy oraz brak systemów przywoływania za pomocą syren wśród dostępnych ukraińskich OSP, z jednej strony przyczyniają się do braku obycia z dźwiękami, jaki zastali w Polsce, ale również ludność ta nie jest obojętna na dźwięki syren oraz ma zachowany odruch udania się do schronienia.
W Polsce ze względu na stan pokoju i przemiany ustrojowo-społecznościowo-polityczne, całkowicie zapomnieliśmy i jesteśmy zobojętnieni na możliwe mniej lub bardziej zagrożenia militarne, chemiczne, radioaktywne lub inne o szerokim obszarze zasięgu.
Również całkowity brak edukacji przez fachowców w szkołach, powoduje, że w momencie wystąpienia zagrożenia i związaną z tą sytuacją potrzebą ostrzeżenia ludności poza dostępnymi kanałami medialnymi za pomocą systemu syren, ludność zignoruje dźwięki, co prawdopodobnie spowoduje duże straty w ludziach lub doprowadzi do innej niebezpiecznej sytuacji.
Znikoma ilość OSP na terenie Ukrainy oraz brak systemów przywoływania za pomocą syren wśród dostępnych ukraińskich OSP, z jednej strony przyczyniają się do braku obycia z dźwiękami, jaki zastali w Polsce, ale również ludność ta nie jest obojętna na dźwięki syren oraz ma zachowany odruch udania się do schronienia.
W Polsce ze względu na stan pokoju i przemiany ustrojowo-społecznościowo-polityczne, całkowicie zapomnieliśmy i jesteśmy zobojętnieni na możliwe mniej lub bardziej zagrożenia militarne, chemiczne, radioaktywne lub inne o szerokim obszarze zasięgu.
Również całkowity brak edukacji przez fachowców w szkołach, powoduje, że w momencie wystąpienia zagrożenia i związaną z tą sytuacją potrzebą ostrzeżenia ludności poza dostępnymi kanałami medialnymi za pomocą systemu syren, ludność zignoruje dźwięki, co prawdopodobnie spowoduje duże straty w ludziach lub doprowadzi do innej niebezpiecznej sytuacji.
Patrząc na szereg korzyści dla ludzkości wynikających z możliwości wykorzystania dostępnych syren tylko dla szczególnych potrzeb, należy zadać sobie pytanie, czy nadal musimy przywoływać strażaków do remiz za pomocą syren; może to czas odejść od utartych standardów?
Korzyści, jakie wynikają z odejścia od przywoływania strażaków za pomocą syren na rzecz cichego przywoływania to między innymi:
- brak zakłócania ciszy nocnej
- niepowodowanie rozkojarzenia oraz rozregulowania zajęć dziennych (niektóre OSP znajdują się w pobliżu szkół, przedszkoli oraz żłobków. W przedszkolach i żłobkach w programach jest odpoczynek i sen)
- niepowodowanie strachu wśród uchodźców w obecnej i przyszłych sytuacjach
- przygotowanie ludności na reagowanie w momencie zagrożenia na dużym obszarze
- prawidłowe reakcje i zachowanie ludności w momencie zadziałania systemu ostrzegania z wykorzystaniem syren
Patrząc na korzyści z przejścia Ochotniczych Straży Pożarnych na systemy przywoływania cichego, wdrożenie dobrej edukacji z zakresu bezpieczeństwa i ochrony ludności, wykorzystania syren strażackich tylko do potrzeb ostrzegania ludności przyczyni się do minimalizacji strat w ludziach lub rannych w przypadku zagrożeń obejmujących duży obszar.
Nie tylko zagrożenia spowodowane działaniami militarnymi powinny być brane pod uwagę w zakresie ostrzegania ludności za pomocą syren strażackich, znajdujących się praktycznie w każdym mieście, wioskach i osadach, ale również zagrożenia w przypadku wystąpienia awarii przemysłowych, mogących powodować zagrożenia dla życia i zdrowia.
Nie tylko zagrożenia spowodowane działaniami militarnymi powinny być brane pod uwagę w zakresie ostrzegania ludności za pomocą syren strażackich, znajdujących się praktycznie w każdym mieście, wioskach i osadach, ale również zagrożenia w przypadku wystąpienia awarii przemysłowych, mogących powodować zagrożenia dla życia i zdrowia.
W tym miejscu mogą paść pytania kto miałby więc włączać syreny strażackie w celu ostrzeżenia ludności na danym terenie? Odpowiedź jest prosta; tak samo jak do tej pory – Państwowa Straż Pożarna. Schemat drogi przekazywania informacji oraz już bezpośrednie ostrzeżenie może wyglądać w następujący sposób z wykorzystaniem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB)
- RCB otrzymuje informacje o zagrożeniu (militarnym, chemicznym, radiologicznym itp.)
- RCB przekazuje informacje do SKKG w Komendzie Głównej PSP
- SKKG w trybie pilnym przekazuje informacje o potrzebie ostrzeżenia ludności na danym obszarze do wszystkich miejskich i powiatowych stanowisk kierowania na terenie kraju lub tylko do wybranych z danego obszaru
- SKKM/SKKP włączają syreny przy remizach OSP na terenie powiatu
