Kraj
Nasze oczy nie należą do najbardziej odpornych na uszkodzenia elementów naszego ciała. Narażone są na szereg fizycznych zagrożeń takich jak pyły, odpryski metalu, rozbryzgi krwi, odłamki elementów metalowych, kurz lub inne drobinki. Niekiedy odpryski mają bardzo wysoką temperaturę lub przemieszczają się z bardzo dużą prędkością. Aby uniknąć urazów gałki ocznej lub ewentualnej utraty wzroku, podczas prac powinniśmy stosować dobrą ochronę wzroku, czyli dobre okulary ochronne. Najbardziej świadomi zagrożeń funkcjonariusze służb mundurowych w tym straży pożarnej, wybierają okulary balistyczne, które posiadają bardzo dużą wytrzymałość i mogą być wykorzystywane w każdym nieprzyjaznym środowisku.
Nie jest tu tajemnicą, że dobra ochrona niestety kosztuje i za dobre okulary ochronne zapłacimy od około 100PLN do nawet 400PLN. Natomiast poza samą ceną, która wyróżnia dobre okulary ochronne, priorytetowym aspektem jest zgodność z odpowiednimi normami.
NORMA EUROPEJSKA
EN 166 Ochrona indywidualna oczu – norma dla wszystkich typów ochron indywidualnych oczu, które znajdują zastosowanie do ochrony przed zagrożeniami, mogącymi wystąpić między innymi w laboratoriach czy przemyśle. Norma formułuje szereg parametrów charakteryzujących możliwość zastosowania filtrów i oprawek.
Symbole wytrzymałości mechanicznej normy EN166:
S – podwyższona odporność na uderzenia – odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 22g z prędkością 5,1m/s,
F – uderzenie o niskiej energii niska energia uderzenia – odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 0,86g, z prędkością 45m/s,
B – uderzenie o średniej energii – odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 0,86g, z prędkością 120m/s,
A – uderzenie o wysokiej energii – odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 0,86g, z prędkością 190m/s,
Symbole obszarów zastosowań:
3 – ochrona przed cieczami (w postaci kropel lub rozbryzgów),
4 – ochrona przed grubymi cząstkami pyłu (większymi niż 5 µm),
5 – ochrona przed gazami i drobnymi cząstkami pyłu (parami, mgłami, dymami i pyłami o rozmiarze cząstek mniejszym niż 5 µm),
8 – ochrona przed łukiem powstającym podczas zwarcia elektrycznego,
9 – ochrona przed stopionym metalem i przenikaniem gorących ciał stałych,
Symbole dodatkowych cech ochronnych:
K – odporność na uszkodzenie powierzchni przez drobne cząstki pyłu,
N – odporność na zaparowanie,
R – zwiększony wskaźnik odbicia światła,
8 – ochrona przed łukiem powstającym podczas zwarcia elektrycznego,
9 – ochrona przed stopionym metalem i przenikaniem gorących ciał stałych,
NORMA AMERYKAŃSKA
ANSI Z87.1 – amerykańska norma cywilna dotycząca wytrzymałości ochronników wzroku. Testy tejnormy podzielone są na trzy rodzaje prób: zdanie pierwszej oznacza uzyskanie oznaczenia Z87, natomiast pozostałe decydują o przyznaniu standardu Z87+. Dwie z prób są sprawdzianem odporności na uderzenia cząstek o wysokiej masie, a jedna o wysokiej prędkości.
Pierwsza próba odbywa się przy użyciu stalowej kuli upuszczanej na okulary z wysokości 127 cm. Model, który przeszedł pomyślnie tę próbę, otrzymuje oznaczenie Z87. Zarówno w tej, jak i w pozostałych próbach okulary nałożone są na odlany model głowy. Jest to niezwykle istotne dla uzyskania realistycznego zachowania okularów pod obciążeniem.
Druga to test penetracyjny, do którego wykonania stosuje się półkilogramowy, stalowy trzpień o stożkowatym froncie. Podobnie jak w pierwszej próbie penetrator upuszczany jest na okulary z wysokości 127 cm. Przy teście stosuje się prowadnicę, która zapewnia powtarzalność i uderzenie środkiem stożkowatej części. Test ten znacząco wykracza wymaganiami ponad poprzedni i podobnie zostaje niezaliczony jeśli soczewka zacznie fragmentować lub wypadnie z oprawki.
Trzeci test – próba odporności na cząstki o wysokiej prędkości odbywa się w zamkniętej komorze z zainstalowanym modelem głowy i wyrzutnią pneumatyczną. Soczewki poddawane są uderzeniu kulistego, stalowego pocisku o średnicy .25 cala z prędkością 150 fps (45.7 m/s). Dla przykładu – w celu poprawnej oceny wytrzymałości firma ESS stosuje trzy wysokości, z których wystrzeliwany jest pocisk, oraz kilka różnych kątów, pod którymi kulka uderza w wizjer. Po zdaniu wszystkich trzech prób okulary otrzymują standard Z87+.
Cechy dodatkowe okularów ochronnych
Okulary ochronne, szczególnie okulary balistyczne dla służb mundurowych mogą posiadać dodatkową cechę, która usprawni działania z zależności od intensywności światła. Tą cechą jest możliwość zmiany barwy soczewek. W przypadku dużej intensywności światła okulary potrafią się „ściemnić”, natomiast w przypadku mniejszej ilości światła, „rozjaśniają się”. Aby okulary mogły tak działać, muszą posiadać soczewki fotochromowe lub elektrochromowe.
Soczewki fotochromowe zmieniają swoją barwę w ciągu około 1 minuty.
Soczewki elektrochromowe pozwalają na zmianę barwy w zaledwie 0.1 sekundy.
Którą normą kierować się przy wyborze okularów ochronnych?
Najlepiej jak najwyższą, ale zawsze powinniśmy w pierwszej kolejności przeprowadzić analizę zagrożeń jakie mogą wystąpić w służbie.
