ARTYKUŁ
Od pewnego czasu zauważalne jest wśród jednostek straży pożarnej stosowanie innych niż siłowe wyważanie drzwi metod dostępu do zamkniętych mieszkań i budynków.
Ma to na celu ograniczenie szkód i strat w prywatnym mieniu. Oczywiście nie zawsze jest czas na zastosowanie tego typu metod, chociażby ze względu na dynamikę pożaru, ale metody „nieinwazyjne” lub “mało inwazyjne” mogą z powodzeniem być stosowane w szeregu innych przypadków. Szybkość wykonania dostępu przy użyciu wspomnianych metod bywa nawet czasami szybsza niż siłowa walka z drzwiami.
Czy wszystkie metody nieinwazyjne mogą wykonywać strażacy?
Jedna z metod „nieinwazyjnych”, jaka była stosowana przez niektóre jednostki polskiej straży pożarnej, polegała na otwieraniu zamkniętych (czyt. zakluczonych) drzwi do mieszkań i budynków za pomocą szeregu wytrychów czyli metodą Lockpickingu.
Mimo szczerych chęci i niepowodowania żadnych strat i szkód w mieniu metoda ta nie może być stosowana przez strażaków, ponieważ zabrania tego polskie prawo.
Kodeks wykroczeń art. 129
§ 1. Wyrób, posiadanie, nabywanie, dostarczanie wytrychów
Kto:
1) wyrabia, posiada lub nabywa wytrychy, jeżeli nie trudni się zawodem, w którym są one potrzebne,
2) dostarcza wytrychów osobie nietrudniącej się takim zawodem,
3) wyrabia, posiada lub nabywa klucze do cudzego domu, mieszkania lub innego pomieszczenia albo schowania bez zezwolenia osoby uprawnionej lub organu administracji,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Kodeks nie zwalnia z odpowiedzialności posiadania przez strażaków wytrychów pod kątem ratowania życia i mienia ludzkiego. Jest to niestety jeden z kilku artykułów w Polskim prawie, który nie został zmodyfikowany pod kątem podmiotów ratowniczych ze względu na zmieniające się realia.
– Piotr Pruss, mgr prawa
Dopuszczalne metody „mało inwazyjne”.
Jak widzimy, jako strażacy nie możemy używać „nieinwazyjnej” metody, jaką jest wykorzystanie wytrychów do celów ratowniczych. Z tego też względu musimy szukać innych „mało inwazyjnych” alternatyw umożliwiających otwarcie zamkniętych drzwi do mieszkań lub budynków.
Taką „mało inwazyjną’ metodą oraz taką, której nie zabrania polskie prawo jest użycie tzw. łamaków zamków. Łamaki do zamków z powodzeniem są stosowane przez zachodnio europejskie straże pożarne od ponad 20 lat.
Sam miałem przyjemność korzystać z zestawu łamaków odbywając praktyki ratownicze w Berlińskiej Zawodowej Straży Pożarnej w 2006 roku a następnie podczas praktyk ratowniczych w Zawodowej Straży Pożarnej miasta Hanower w 2009 roku. Zestawy łamaków znajdowały się na pojazdach typu GBA jako standardowe wyposażenie. Konstrukcja i działanie łamaków w tamtych latach nie różniła się w żaden sposób od obecnych dostępnych na rynku.
– Redaktor naczelny mł. kpt. w st. spocz. Waldemar Pruss
Od około 5 lat metoda ta zaczęła być stosowane przez wybrane polskie jednostki straży pożarnej. Obecnie widać zwiększone zapotrzebowanie na tego typu sprzęt, ze względu na minimalizowanie strat materialnych i co za tym idzie minimalizowanie ryzyka wypłaty odszkodowań przez strażaków.
Konstrukcja łamaków jest prosta i bardzo mocna. Łamak zakłada się na wystająca część wkładki zamka większości europejskich zamków ze standardowymi wkładkami bębenkowymi spełniającymi normę PN-EN 1303:2007.
Po założeniu łamaka na wystającą część wkładki zaciska się go, a następnie cylinder dociskowo łamię wkładkę bębenkową. Następnie za pomocą dołączonego klucza wyciąga się złamaną wkładkę i “odklucza” zamek.
Użycie łamaka nie jest trudne, ale jak każdy nowy sprzęt na wyposażeniu danej jednostki wymaga zapoznania się użytkowników z instrukcją obsługi oraz przeprowadzeniu ćwiczeń praktycznych.
Jednym z łamaków dostępnych na polskim rynku dla strażaków jest łamak wchodzący w skład zestawu K2C francuskiej firmy Courant. Aby sprostać obecnym wymaganiom i w celu ulepszenia łamaka, firma Courant przez dwa lata współpracowała z francuską jednostką straży pożarnej SDIS-17.
Zestaw może być zakupiony tylko i wyłącznie przez służby ratownicze, a każdy łamak posiada swój własny, indywidualny numer seryjny. Równie ważne jest to, że łamak został dopracowany do jego użycia w rękawicach specjalnych, a nie tylko „technicznych”.
W zestawie znajduje się łamak, klucz z grzechotką, klucz awaryjny, kombinerki, śrubokręt płaski i śrubokręt krzyżakowy. Zestaw dostarczony jest w poręcznej torbie.
Artykuł powstał we współpracy z SUPRON 1
