Artykuł
Kierowanie działaniami ratowniczym to proces ciągły, wymagający stałej analizy sytuacji oraz zagrożeń w miejscu działań. Podczas kierowania działaniami ratowniczymi stosuje się wiele narzędzi, mających ułatwić wypracowanie decyzji i założeń taktycznych.
Coraz częściej stosowanym narzędziem w kierowaniu działaniami ratowniczymi są drony czyli bezzałogowe statki powietrzne. Dzięki dronom można prowadzić rozpoznanie sytuacji, budynku lub poczynań ratowników.
Ich konstrukcje pozwalają na szerokie wykorzystanie w trakcie działań, ale również umożliwiają ocenę sytuacji w miejscach, gdzie ratownik mógłby być narażony na utratę zdrowia lub życia. Z tego też powodu przedstawiamy Wam kilka możliwości wykorzystania dronów podczas działań. Należy pamiętać, że wykorzystanie dronów musi odbywać się zgonie z prawnymi zasadami wykonywania operacji powietrznych bezzałogowymi statkami powietrznymi czyli m.in. generalnie przez strażaków lub osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. Aktualne przepisy znajdują się na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego pod adresem https://ulc.gov.pl/pl/drony.
Działania poszukiwawcze
To pierwsza możliwość, jaka przychodzi na myśl każdemu strażakowi i kierującemu działaniami ratowniczymi. Działania poszukiwawcze, najczęściej prowadzone są na terenach leśnych, polach, nieużytkach, torfowiskach lub terenach bagnistych i ukierunkowane są na poszukiwanie osób.
Rozpiętość i duża powierzchnia tych terenów powodują, że przeszukiwanie przez ratowników na ziemi wymaga czasu. Natomiast tereny bagniste ze względu na swój charakter nie pozwalają na bezpieczne działania naziemne. Dlatego w przypadku poszukiwań na wymienionych terenach drony okazują się idealnym narzędziem do poszukiwań. Odpowiednimi dronami do tych celów są drony o dość długim czasie lotów (około 30 minut lotu), zasięgu (około 2 kilometrów) oraz wyposażone nie tylko w kamerę zwykłą, ale również w kamerę termowizyjną, która powinna posiadać detektor podczerwieni o dużej rozdzielczości, czyli około 640×512 pikseli.
Do tej samej kamery z opisanym detektorem powinniśmy posiadać przy aparaturze sterującej wyświetlacz o dużej ilości pikseli. Takie połączenie kamery i wyświetlacza pozwoli uzyskać wyraźny obraź termalny, a co za tym idzie, pozwoli łatwo wykryć sygnaturę ciepła (zarys) osoby w przestrzeni otwartej.
Taki zestaw możemy wykorzystać do celów poszukiwawczych podczas powodzi, gdzie będzie występowała potrzeba rozpoznania budynków pod kątem osób, mogących znajdować się na dachach budynków.
Zdarzenia budowlane
Zdarzenia o charakterze budowlanym czyli zawalenia budynków, trzęsienia ziemi, itp. ze względu na możliwe niebezpieczeństwa spowodowane dalszym zawaleniem się obiektu lub niestabilnością gruntu, pozwalają na podobne zastosowanie dronów jak w przypadku działań poszukiwawczych.
Do tego celu powinniśmy stosować drony z kamerami termowizyjnymi wyposażonymi w detektory podczerwieni o dużej rozdzielczości, wyświetlacze z dużą ilością pikseli, ale także przydadzą się tutaj drony z kamerami zwykłymi (optycznymi światła widzialnego) o dużej rozdzielczości.
Dlaczego akurat drony z kamerami optycznymi?
Ponieważ gruz, pył itp. może skutecznie blokować światło podczerwone, a tym samym utrudniać zobaczenie sygnatury ciepła osób. Również urazy, jakich mogą doznać osoby poszkodowane, nie pozwalają czasem dostrzec sygnatury ciepła poprzez kamerę termowizyjną drona, ze względu na zachwianie termoregulacji ludzkiego organizmu.
Dobre oko operatora w połączeniu z dobra optyką i wyświetlaczem może pozwolić dostrzec ludzką postać w gruzowisku. Drony do celów przeszukiwań obszarów po trzęsieniu ziemi, powinny charakteryzować się też długim czasem lotu. W przypadku zdarzeń, gdzie sytuacja dotyczy jednego budynku, możemy bazować na dronach o niedużych wymiarach.
Drony o niedużych wymiarach również przydadzą się w sytuacjach, gdyby zaszła potrzeba sprawdzenia obiektu grożącego zawaleniem się wewnątrz (np. hala, lub warsztat). Wtedy małe rozmiary drona oraz, możliwe do zastosowania ochrony śmigieł, będą niezastąpione.
Pożary
Ta kategoria zdarzeń również pozwala na wykorzystanie dronów, szczególnie do oceny sytuacji pożarowej oraz ciągłego nadzorowania działań. Należy jednak mieć na uwadze, że pożar może być w budynku lub na obszarze otwartym (lasy, składowiska), co może wpływać na specyfikę techniczną drona, który będzie odpowiedni do danego pożaru.
W przypadku pożarów obiektów nawet tych dużych wystarczy posiadać drona o niedługim czasie lotu (ok. 15 minut) i niedużych rozmiarach, który pozwoli z lotu ptaka ocenić sytuację pożarową, ale wystarczy również dron wyposażony tylko w kamerę optyczną.
Drony będą szczególnie przydatne podczas pożarów hal, warsztatów, obiektów magazynowych i dużych obiektów produkcyjnych.
Dlaczego w tej sytuacji niepotrzebny jest dron z kamerą termowizyjną?
Ponieważ ze względu na dużą powierzchnię wewnątrz tego typu obiektów ciepło rozłoży się praktycznie równomiernie pod całym dachem, przez co lokalizacja prawdopodobnego ogniska pożaru będzie bardzo trudna.
Jeżeli jednak zdecydujemy się na zakup drona z kamerą termowizyjną, to do wspomnianych celów wystarczy kamera termowizyjna o mniejszym detektorze podczerwieni, niż w przypadku dronów przeznaczonych do poszukiwań.
Poza dronami standardowymi, do celów ciągłej obserwacji działań i sytuacji pożarowej, możemy wykorzystać tzw. drony na uwięzi, które praktycznie przez wiele godzin mogą unosić się na miejscu działań.
Jednak ze względu na zastosowaną kablo-linkę, ich możliwość lotu w płaszczyźnie poziomej jest niewielka.
Pożary na otwartych przestrzeniach takich jak składowiska, wysypiska to sytuacje gdzie zastosowanie dronów o małych rozmiarach, krótkich czasach lotu lub dronów na uwięzi również będzie wystarczające do głównych celów kierującego działaniem ratowniczym. Natomiast pożary lasów lub nieużytków – czyli pożary na rozległych przestrzeniach – będą wymagały dronów o długich czasach lotu oraz wyposażonych w kamerę termowizyjną o nie wysokich parametrach.
Zdarzenia chemiczne
Ten rodzaj działań również może opierać się o wykorzystanie dronów do celów prowadzenia rozpoznania lub do obserwacji działań ratowników w strefie niebezpiecznej, gdzie z wysokiej i bezpiecznej wysokości możemy monitorować działania.
Drony, jakie znajdą tutaj zastosowanie to szczególnie drony na uwięzi, ponieważ działania chemiczne najczęściej są działaniami długotrwałymi. Jednak do prowadzenia nadzorowania „wyrywkowego” lub tylko określonych działań możemy stosować drony o różnych parametrach lotu i optyki.
Natomiast jeżeli chcemy wykorzystać dron do ciągłego monitorowania sytuacji pod kątem np. zachodzącej reakcji egzotermicznej związanej z narastaniem ciepła, będziemy potrzebowali drona o długim czasie lotu oraz wyposażonego w kamerę termowizyjną o wysokich parametrach.
