W ubiegłym tygodniu do Ministerstwa Obrony Narodowej wpłynęła interpelacja posłów Prawa i Sprawiedliwości w sprawie Wojskowej Straży Pożarnej. Chodzi zrównanie statusu strażaków Wojskowej i Państwowej Straży Pożarnej.
Pod interpelacją podpisało się trzech posłów z klubu PiS Jerzy Małecki, Adam Ołdakowski i Jerzy Wilk.
Poniżej pełna treść dokumentu:
Szanowny Panie Ministrze!
Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa (WOP) stanowi część systemu ochrony przeciwpożarowej kraju i została powołana do wykonywania w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych zadań przewidzianych dla Państwowej Straży Pożarnej, a także zadań wynikających ze specyfiki funkcjonowania Sił Zbrojnych RP. Wojskową Ochroną Przeciwpożarową kieruje Szef Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej, który realizuje nadzór nad ochroną przeciwpożarową w resorcie obrony narodowej w imieniu Ministra Obrony Narodowej.
Zmiany w ochronie przeciwpożarowej w kraju, które miały miejsce w 1991 r. doprowadziły do likwidacji komórek organizacyjnych ochrony przeciwpożarowej w poszczególnych Ministerstwach i powstania Państwowej Straży Pożarnej na mocy ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej. Ustawa ta dawała legitymację prawną do powołania Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej a wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 sierpnia 1992 r. w sprawie zasad i trybu wykonywania zadań przez Wojskową Ochronę Przeciwpożarową określiło zasady funkcjonowania WOP.
Struktura WOP w znacznej mierze przypomina strukturę PSP i jest następująca:
Szef WOP i podległy mu Inspektorat WOP
Szefowie delegatur WOP i podległe im delegatury WOP
Wojskowe Straże Pożarne.
Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa jest organem wykonującym w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych zadania Państwowej Straży Pożarnej, a także pozostałe zadania wynikające ze specyfiki funkcjonowania Sił Zbrojnych RP:
Organizuje i prowadzi akcje ratownicze w czasie walki z pożarami oraz likwidacji innych miejscowych zagrożeń, w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;
Udziela pomocy Państwowej Straży Pożarnej w prowadzeniu akcji ratowniczych, a także wykonuje pomocnicze czynności ratownicze w czasie klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń na rzecz innych służb ratowniczych, poza komórkami i jednostkami organizacyjnymi podległymi Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanymi;
Rozpoznaje zagrożenia pożarowe i inne miejscowe zagrożenia w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;
Szkoli kadry dla potrzeb WOP i ochrony przeciwpożarowej komórek i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;
Podejmuje działania organizacyjno-techniczne usprawniające system alarmowania i współdziałania WOP z jednostkami organizacyjnymi Państwowej Straży Pożarnej oraz innymi służbami i podmiotami ratowniczymi w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego;
Sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie przeciwpożarowej w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych.
Wojskowe straże pożarne działają w rejonach własnych na terenach jednostek (instytucji) wojskowych, w których są utworzone oraz w rejonach pomocy wzajemnej poza terenami jednostek (instytucji) wojskowych, w których są utworzone, w tym poza terenami komórek i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych.
Granice rejonu pomocy wzajemnej ustalają właściwi miejscowo szefowie delegatur WOP w porozumieniu z dowódcami jednostek (instytucji) wojskowych, w których są utworzone wojskowe straże pożarne oraz z komendantami powiatowymi (miejskimi) Państwowej Straży Pożarnej. Rejonów pomocy wzajemnej nie ustala się dla wojskowych straży pożarnych utworzonych w składnicach amunicji, materiałów wybuchowych i paliw płynnych oraz w jednostkach rakietowych. Wojskowe straże pożarne w rejonach pomocy wzajemnej oraz jednostki ochrony przeciwpożarowej wezwane na tereny komórek i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych biorą bezpośredni udział w akcji ratowniczej oraz wykonują inne uzgodnione czynności ratownicze ujęte w palnie ratowniczym. Ilość i rodzaj jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej lub podmiotów ratowniczych kierowanych do akcji ratowniczych w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, określają właściwy miejscowo szef delegatury WOP wspólnie z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej.
Służba (praca) w Wojskowej Straży Pożarnej stawia strażakom WSP takie same wymagania jak funkcjonariuszom PSP. Kandydaci do pracy w WSP muszą przejść stosowne badania lekarskie (psycholog, komisja lekarska). Po zatrudnieniu, jeżeli nie posiadają kwalifikacji, kierowani są do Szkoły Specjalistów Pożarnictwa funkcjonującej w ramach WOP lub na odpowiedni kurs do ośrodków szkolenia PSP, w których przechodzą szkolenia zgodnie z programem dla strażaków PSP. Strażacy WSP corocznie przechodzą badania lekarskie identyczne z badanami dla strażaków PSP. Każdego roku Szefowie Delegatur WOP przeprowadzają sprawdziany gotowości bojowej WSP, kontrolując poziom wyszkolenia – wiedzę teoretyczną (pytania do sprawdzianów teoretycznych są jednakowe dla strażaków PSP i WSP) i umiejętności praktyczne.
Codzienne zadania Wojskowych Straży Pożarnych zależą od rodzaju obiektów przez nie ochranianych. Inne czynności wykonują straże ochraniające lotniska, inne ochraniające magazyny a jeszcze inne straże poligonowe.
Obiekty ochraniane przez Wojskowe Straże Pożarne niewątpliwie mają większe znaczenie dla bezpieczeństwa militarnego Polski niż obiekty cywilne ochraniane przez PSP. WSP ochraniają jednostki wojskowe, składy paliw, lotniska, składy materiałowe (środków bojowych, środków chemicznych itp.). Służba, praca w Wojskowych Strażach Pożarnych stawia zatem przed strażakami WSP zadania niemniej ważne niż przed strażakami PSP.
Strażakom PSP oraz pracownikom wojska zatrudnionym w strażach, przysługuje wyposażenie w środki ochrony indywidualnej, przedmioty odzieży specjalnej oraz ekwipunku osobistego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. nr 12, poz. 68 z późn. zm.), z uwzględnieniem postanowień art. 56 ust. 6 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Wojskowych Jednostek Organizacyjnych Sfery Budżetowej zawartego w dniu 8 czerwca 1998 r. w Warszawie.
Z powyższych informacji wynika, że pracownicy Wojskowych Straży Pożarnych działają i pracują na tych samych zasadach jak funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej oraz obowiązują ich te same ustawy. Niestety mimo wykonywania tych samych obowiązków pracownicy WSP nie korzystają z uprawnień wynikających z ryzyka zawodowego ani też z uprawnień emerytalnych. Wynagrodzenia pracowników WSP są normowane przepisami z ministerstwa MON ds. WOP, lecz strażacy wojskowi są tu ujmowani jako pracownicy cywilni a nie jako służby mundurowe.
Pracownicy cywilni Wojskowych Straży Pożarnych postrzegani są w społeczeństwie jako grupa uprzywilejowana. Społeczeństwo wie na czym polega praca strażaka, jak jest wymagająca i jakie są z tym związane przywileje. Straż Pożarna, dzięki działaniom PSP cieszy się zaufaniem społecznym. Brakuje jednak świadomości co do sytuacji strażaków wojskowych.
Pracownicy Wojskowych Straży Pożarnych czują się dyskryminowani. Walkę o swoje prawa toczą od kilkunastu lat. Różni Posłowie, w różnych kadencjach Sejmu zauważając niesprawiedliwość społeczną, która dotyka wąską grupę społeczną składali interpelacje poselskie, na które MON udzielało różnych odpowiedzi, które w większości przypadków sprowadzały się do jednego – WSP, jako pracownicy cywilni wojska mogą korzystać tylko z uprawnień przewidzianych przez Kodeks pracy i inne ustawy przewidziane dla cywilów. W żadnym przypadku zakres obowiązków i wymagane kwalifikacje i warunki zdrowotne nie miały znaczenia.
W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:
1. W jaki sposób Ministerstwo Obrony Narodowej ocenia przedstawiony problem?
2. Czy Ministerstwo Obrony Narodowej dostrzega potrzebę zrównania statusu strażaków Wojskowych Straży Pożarnych i strażaków Państwowej Straży Pożarnej?
3. Czy w Ministerstwie Obrony Narodowej prowadzone są obecnie prace zmierzające w tym kierunku?
